Selasa, 16 Desember 2014

MAKAM SUNAN DAMAR JATI





 
Zaman Rumuhun sakdurunge ana sinebat titah manungsa ing ngalam donya, Gusti Allah utawa dzat kang maha tunggal kagungan cipta babar kahanan antarane alam wung, alam antara lan alam donya. Donya iku ana sinebat jagad gede, jagad gede iku ana rong perangan sinebat papat ngisor lan papat duwur sing isine jagad ngisor banyu, angin, bumi, geni. Jagad duwur gede iku srengenge, rembulan, angin, lintang. Papat ngisar papat duwur iku jumlahe ana wolu jur ana jagad cilik, jagad cilik yaiku manungsa kawitan Nabi Adam di ciptakke Allah ning surga.
Banjur nutfahe Nabi Adam wis awujud manungsa dhampit di paringi asma nek nurut Jawa Jaka Tarub lan Dewi Nawangsin ning nek cara Islam Nabi Sis lan garwane. Banjur Allah dhawuh marang Jibril kon dhawuhke marang Nabi Adam marang putrane hadiah, kon nusur mlaku ngetan napak tilas tekane ibune Hawa. Saben mlaku, sakdurunge mau ana dhawuh yen mengka ana lemah mung ana genine lan ana lemah kono metu banyune kowe Sis lan bojomu iseh mlakuwa ngetan ngidul, nek mung ketemu lemah mung ana woh-wohane tok kowe dhaharo lan banjur mlakuwa ngalor kono ana banjaran.
Sing pegunungan mau nenggel gunung sing ana banyune tok karo gunung sing metu genine, saiki wong jawa ngarani Gunung Merbabu lan gunung Merapi.  Gunung mlenuk ning tengah mau di arani gunung kendheng tengah, sinebat Kindhi. Banjur Kindhi mau ana lembah jenenge lembah Srodok, banjur  ramenening jaman sinebat kali serang. Gunung tengah iki yen seka etan desa Bolo yen di tlusur tekan Gunung Merbabu, banjur ana huruf “T” wong Jawa ngarani Takarub utawa Tarub.
Eyang Sis lenggah ning Kindhi terus dadi Ketoyan mula di arani kebanyon. Banjur lahir putra awal Eyang Sis banjur di adusi, sakbanjure Eynag Sis kagungan putra sinebat yen cara Hindu Budha wangsa sinebat rajasima. Kali serang entekke ning laut jawa yaiku ning Jepara, ning kana ana desa Keling, akhire dadi kerajaan Keling rajane Rajasima.  Iku turun pitu saka Eyang Sis, saka Rajasima mudun telu yaiku wangsa kudungga, wangsa kudungga mudun telu wangsa syailendra, syailendra tinggalane candi Borobudur. Wangsa sanjaya tinggalane candi Prambanan ana kaitane leluhumerga wis ana perubahan saka Budha marang agama Hindu.
Ana brahamana nanging dewekke dadi raja Brahmanaraja, nek nurut leluhur Brahmanaraja Tuguwasesa Wisnungkara Bayu Harimurti titisan Sang Hyang Wisnu. Brahmanaraja lenggah ana ing kraton Wonosegoro, banjur kagungan putra dhampit, sing kakung di wasthani Baka sing putri sinebat Dewi Rara Jonggrang. Mapane ana ing Kindhi ning Ketoya, duweni tinggalan kuburan bogo iku kedhaton sitinggil. Sakbanjure rikala Brahmanaraja lenggah minangka raja lan brahmana banjur giyarke agama Hindu.
Sakwise Budha ora ana banjur agama Hindu mila sinebut Brahmanaraja Tuguwasesa Wisnungkara Bayu Harimurti. Putrane padha-padha sektine, mila sinebat prabu Baka banjur panjenengane bisa gawe gudang ning jero lemah. Tegese gudang kanggo numpuk rajabrana kagungane wong tuane ning Ngasinan,ning kono ana guwa sinebat Guwa Rincing. Ning kono kanggo nyimpen rajabrana Brahmanaraja, sing mandhegani gawe papan gudhang mau yaiku Prabu Baka.
Ana senopati asmane Pramada utawa Gajah Mada ning kono ana sumpah Palapa. Genderane Majapahit wis Sang Merah Putih, wis di kibarke mulai Hayam Wuruk jumeneng dadi raja gelar Brawijaya satu yaiku anak Kencana Wungu patihe Gajah Mada mudun nganti Brawijaya lima. Perjalanan rasul wis mulai saka samudra Parsai wis mulai ngembang ning Indonesia. wali wis terbentuk  mula ana wali sanga, perjalanan keyakinan saka Budha, Hindu, Abangan islam mlebu teka saka wali yen Patah yaiku putra Brawijaya sing karo pamane bareng karo putri Sampat ning Palembang.
Putri sampat garwa Brawijaya lima, wektu semana ngandheg lahir dhampit sinebat Khasan karo Khusen. Khasan yaiku Patah, Khusen dianggat dadi putra mahkota Majapahit akhire dadi dipati ning Pasuruhan, Kadipaten rom di paringke. Yen Patah di paringi Demak sinengkake sinebat adipati Natapraja, para wali nyengkakke Sultan Patah tunggane Bonang lan Kudus sing mrakarsai. Mergane Sunan Kudus gelem ngecek marang Brawijaya lima apa bener  Brawijaya lima duwe bojo enom Dewi Dwarawati.
Kang satemene putri Campas sing saka Cina wis di wenehke ning adine Arya Damar kon ngecek kenapa perca ora pajek ning Majapahit. Akhire Arya Damar dadi raja Sriwijaya, Arya Damar di kenalke para syeh akhire berdagang melu perjalanan wong-wong saka Gujarat, Borneo, Sulawesi, Makasar terus ning Gersik, ning kono wis ana wali.  Sunan Ampel wis lenggah ana ing Surabaya, kangungan putra ayu, akhire Khasan di dhaupke karo putrane Sunan Ampel entuk perdikan Demak.
Salah sijine wali kang sinebat Eyang Sunan Kalijaga pinangka wali tua kagungan putra akhire putrane Sunan Kalijaga sing barep di dadekakeadipati ning Jepara sinebat adipati Wilwatikta Jepara. Sakbanjure Saka Wilwatikta yaiku putra Prembayun, Eyang Sunan Kalijaga kagungan putra Pangeran Hadikusuma, Pangeran Hadikusuma kagungan putra Panembahan Kaniten, Panembahan Kaniten kagungan putra Panembahan Mijil, Panembahan Mijil kagungan putra Eyang Sunan Damar Jati.
Nalika sugenge Sunan Damar Jati kang minangka isih tedak turun saka Sunan Kalijaga kang kaping lima, mula sinebat nami wayah wareng. Wektu semana panjenengane yuswane dawa, Eyang Sunan Damar Jati kagungan lahan ombo, sak jung utawa sak pendeleng mata. Kuwi paring dalem saka putra mantune kang aran Raden Mas Rangsang,ingkang sinengkakake ing ngaluhur  jumeneng nata ing Mataram kanthi jejuluk Ngarsa Dalem Sampeyan Dalem ingkang Sinuhun Kanjeng Sultan Agung Hanyakrakusuma. Dadi Sultan Agung iku iseh wayah saka Panembahan Senopati ing ngaloga Sayidin Panatagama. Panembahan Senapati utawa Danang Sutawijaya putra ki Ageng Pemanahan, nanging ana sumber liya kang mratelakake putra Hadiwijaya lembu peteng. Panembahan Senapati entuk sabda saka panjenengane Jaka Tingkir (Sultan Hadiwijaya) ora isoh jumeneng sultan yen durung turun kaping telu.
Sakwise Raden Mas Julang banjur Raden Mas Rangsang lagi bisoh jumeneng nata, sakdurunge jumeneng nata panjenengane Raden Mas Rangsang iku kagungan wilayah tinggalane leluhur sah bandar telung panggonan yaiku Surabaya, Sunda Kelapa, Banten iku bandar pelabuhane Raden Mas Rangsang. Nalika semana Sunan Damar Jati tindak giyarake agama islam nganti tumeka ing tlatah banten.Sakwise dungkap kepethuk Eyang Sunan Damar Jati, Raden Mas Rangsang kepincut karo putra Prembayune Sunan Damar Jati lajeng di dhaupake. Dadi pelungguh kang dilenggahi penjenengane iku kang pinangka peparing saka putra mantune amarga anggone melu urun rembug pinangka babahan Raden Mas Rangsang jumeneng nata ing mataram. Lemah pelungguh kang sabanjure dadi ngremboko kaparingan lenggah pinangka tanah perdikan, mengku teges tanah merdika bebas pajeg glondhong pengareng-areng nanging ora duwe peprintahan kaya ratu.
Nalika timur Raden Mas rangsang budidaya pangupajiwa kanthi dedagangan rempah-rempah, dadi pengusaha sukses. Nganti teka titi wancine putrine Prembayun asmane Prembayun, iku di angkat dadi syah bandar ning Wora-wari Sunda Kelapa. Wektu semana putra putrine iku ngedab-edabi babagan dedagangan, ngirim terus rempah-rempahnganti tumeka ning tanah Ngerom Mesir. Sabanjure putrane kakung raja Mesir kang wis kenal karo putra putrine eyang Sultan Agung utawa Raden Mas Rangsang kasebut uga kepingin dedagangan kanthi golek rempah-rempah dewe. Wektu semana putra Mesir kasebut bisa tetepungan marang Putri Prembayun kanti akrab, renggang gula kinepyur pulut sedulur sinoroh wadi ing saklorone. Kanthi rasa rasane driya, Putra raja Mesirmenehi weruh marang Prembayun kepingin ngajak plesiran menyang Mesir. Sultan Agung utawa Raden Mas Rangsang bingung anak wedok kok di gawa lunga wong ing jaban tlatah tanah Jawa kang winatesan segara. Ribet penggalih sang Sultan Agung banjur bali matur karo mara sepuhe Eyang Sunan Damar Jati lan mratelakake menawa kaliput ing pedut. Kamangka durung bisa mangerteni papan panggonane Ngerom Mesir.
Eyang Sunan Damar Jati sakwuse midhanget pangandikane Raden Mas Rangsang banjur ngumpulake karo para sokabat para ulama lan santrine, wosing rembug mratelakake apa patut yen Raden Mas Rangsang di jejerke minangka raja kang nguwasani tlatah warisan leluhur bageyan Mataram. Para Ulama, murid lan para santri padha sarujuk menawa Raden Mas Rangsang kang nembe ditinggal lunga putra Prembayun kawisuda didadegake minangka sultan sinebut Sultan Agung Hanyokrokusuma kanthi di sekseni para sokabat kabeh kalebu Sunan Damar Jati. Ing kene Sunan Damar Jati paring sabda pangandika menawa wus titi wanci Trah Panembahan Senopati kang turun kaping telu sinengkakake ing ngaluhur jumeneng nata kaya kang wus kacariyos dening penjenengane Kanjeng Sultan Hadiwijoyo (Jaka Tingkir).
Sakbanjure, dumadakan ana tamu iseh kepernah murite mbahe buyut Sunan Damar Jati, yen wong jawa ngarani Saridin, satemene isih darah putrane Eyang Sunan Kali Murya kang ing masyarakat masthani Syeh Ridha. Miturut Ki Ageng Kiringan ora gelem yen mastani Syeh Ridha nanging penjenengane langsung wae di jenengi Saridin, mboten Syeh Ridha. Syeh Ridha rawuh, banjur Eyang Sunan Damar Jati matur karo sedulure tua “Kakang Syeh Ridha tiwas kebeneran dina iki sineksenan para manggala santri-santri, putraku kelangan anak wedok jare pamite plesir marang Mesir,dadiyo kaweruhanmu ndak suwunpenjenengane Syeh Ridha sarujuk dherekna junjunganmu, ya mantuku Raden Mas Rangsang  nglacak putri Prembayun menyang Ngerum Mesir, lamun bisa ketemu nikahna sisan marang sing gawa mlayu yaiku anak raja Mesir iku”.
Eyang Sultan Agung utawa Raden Mas Rangsang di dherekake karo Syeh Ridha utawa Saridin tindak nglacak menyang Ngerum Mesir nitih blarak ngagem satang tebu mas, cekak aose banjur ketemu karo raja Mesir. Ing kono pada lenggah sak rembag kang sakbanjure sak wise padha sarujuk lan putra putrine kang aran si Prembayun ya seneng marang putrane raja Mesir, mula banjur di dhaupake. Babagan iki pinangka ngestoke dhawuhing Kanjeng Sunan Damar Jati ing ngarep. Suweneng-suwe nalika Raja Mesir dungkap yuswa lan lengser keprabon diganti dening  putrane raja Mesir, lan di jumenengke dadi raja ngganti wong tuwane. Kanthi sabdane sang Raja Muda Mesir, terus garwane ya si Prembayun putrane Raden Mas Rangsang/Sultan Agung Hanyokrokusumo sinengkakake ngaluhur pinangka dadi prameswari raja Mesir kasebut. Uripe ing Mesir sakinah mawadah warohmah lan terus sinau Agama Islam kanthi premati.
Nalika semana panglarahe Eyang Sultan Agung marang putra-putrine tumuju Mesir dikawal dening Sheh Ridha. Wondene tindake ing pangajab uga tumuju marang Ma’kah kepingin nyempurnakake anggone ngibadah rukun islam di wastani Haji. Wosing rembug Kanjeng Sultan Agung kelakon rawuh ning Mesir karo Sheh Ridha. Mesir lagi padha rebutan penguasa pinangka pengarep agama lan pengin ngganti Nabi Muhammad. Sakwuse iku Eyang Sultan Agung kepranan penggalihe kepinginngadani bedamen sedulur-sedulure sang Raja Mesir kabeh. Pandangune Kanjeng Sultan Agung “Sapa sing kepingin giyarke agama Islam sak surute kanjeng Nabi Muhammad”, salah siji tokoh agama ana sing ngacungake astane lan matur” Aku”. Pawongan mau kasunyatan asmane Syafi’i kang wus gegulang kaweruh agama sawatara suwe. Kanjeng Sultan Agung dhawuh “Apa dasarmu yen kowe arep giyarke agama Islam”?Syafi’i terus matur marang Kanjeng Eyang Sultan Agung: “Sahadat tauhid, sahadat rasul, shalawat nabi. Kanthi lafal lan pangandikan“bismillahirahmanirrahim ashaduallailahaillallah waashaduannamuhammadarrasullullah” diterusake shalawat Nabine allahummasoli’ala syaidinamuahammad wa’alaali syaidina muhammad”.
Sak durunge Kanjeng Eyang Sultan Agung ketemu marang Syafi’i, penjenengane duwe dolanan adu kekuatan kang diarani tarik tambang. Dolanan tarik tambang mau Syafi’i melu ananging mung teka mandheg hing wetan Ka’bah. Banjur pandangune Kanjeng Eyang Sultan Agung“Sapa maneh sedulurku Islam sing pingin giyarke agama nerusake perjuangane Rasul”?. Pawongan kang asmane Hambali ngacungake astane, terus diadani dolanan Tarik tambang nganti tumeka ing lor Ka’bah. Kanjeng Sultan Agung ngendika “Dasarmu apa”? Hambali matur “Sahadat tauhid, sahadat rasul lan solawat nabi, lan ngucap lafal bismillahirrahmanirrahim ashaduallailahailallah wa ashaduanna muhammadurrasullullah”, lan sateruse matur salawat nabine kanthi nyebut lafal“allahummasali’alamuhammad wa’alaali syaidinamuhammad.”.
Dolanan tarik tambang diterusake, banjur sapa maneh ? sinebut Maliki, dasare apa? Dijawab kanthi matur Sahadat tauhid, sahadat rasul lan salawat nabi. Maliki matur “bismillahirrahmanirrahim ashaduallailahaillallah waashaduannamuhammadarrasullullah shalawat Nabine allahummasali’ala muhammad wa’alaalisyaidina muhammad”. Tarik tambang tekan kulon Ka’bah.
Dolanan tarik tambang diterusake, banjur sapa maneh ? sinebut Hanafi, dasare apa? Sahadat tauhid, sahadat rasul, shalawat Nabi. Hanafi matur “bismillahirrahmanirrahim ashaduallailahaillallah waashaduannamuhammadan ngabduhu warasuluh, shalawat Nabine allahummasali’alasyaidina Muhammad wa’ala ali muhammad”. Tarik tambang mung mandheg ning kidul Ka’bah. Penjenengane Ngarsa Dalem Eyang Sultan Agung paring wewarah marang sedulur papat kanthi ngendika “Kowe padha ngesahna Sholatmu dhewe-dhewe, aku ora melu kowe kabeh. Aku saka Tanah Jawa mrene sakwise aku besanan karo raja Mesir, aku kepingin nyempurnakake anggonku ngibadah sholat. Kang ndak gantha-gantha saka tanah Jawa tumuju menyang Mesir nyampurnake lampah Agama Islam kanthi ibadah haji, lan sing tak sesuwun marang ngarsane Allah, ayo nglampahi ngibadah kang padha karo hadis Nabi bilisane Rasul, khusi Allah marang Rasul rikala Rasul di dhawuhi ngedekake sholat kanggo nylametake umat.
Pangandikane Kanjeng Sultan Agung mratelakake, gandheng aku umate rasul sing tak suwun sing padha ngibadahe, yaiku sing saben dinane di tindakake dening Rosul. Pinangka pandomeng laku Al-Qoran lan Hadis. Sabanjure sakwise syarate Haji di tindakke kabeh dening Ngarsa Dalem Sultan Agung kanthi tuntas lan tawakal, penjenengane pikantuk gelar Sultan Agung Hanyakra Kusuma Habdul Rahman Sayidin Panetep Panatagama Kalifatolah Sepisanan Hing Tanah Jawa Dipa.
Kasil kasembadan kang dadi panuwune, yaiku nggoleki putra-putrine lan ngayahi ibadah haji dening Kanjeng Sultan Agung Hanyokrokusuma, tumuli kundur marang Tanah Jawa warisan leluhur, lan sowan marang maratuwane. Tumuli Kanjeng Sultan Agung matur ing ngarsane Kanjeng Sunan Damar Jati, saksampunipun kula pinanggih wayah dalem tiwas kebeneran dhumawah jatu krama lan jodhonipun keng wayah inggih pun Prembayun, lan kula sampun bebesanan kaliyan raja Mesir, malah keng wayah samangke kanobataken pinangka dados prameswari raja Mesir.
Eyang Sunan Damar Jati ngendika alhamdullillah beja kemayangan putraku, sliramu wis pikantuk kanugrahangelar di syahke pinangka dadi raja. Wilayahmu ombo, monggo yen arep di terusake wis ndang digiyarake anggonmu ngasta panguwasa, lan anggonmu nyebarake tuntunan agama Islam, aku setuju banget.Bebarengan ngendika mangkana uga mratelakake menawa putra putri Kanjeng Sunan Damar Jati ingkang nomer tiga kajatu kramakaken kaliyan raja Lombok, lan sinebat Mataram kalih.
Sakbanjure sarasilah Kanjeng Sunan Damar Jati mundhut saking putra Majapahit, Bupati Wilwatikta Tuban duwe anak Raden Mas Said karo Dewi Rasa Wulan. Raden Mas Said kagungan putra Raden Tumenggung Wilwatikta Bupati Jepara, terus Wilwatikta kagungan putra Pangeran Hadi Kusuma Kadilangu. Pangeran Hadi Kusuma kagungan putra Panembahan Ageng Semarang, Pagenembahan Ageng Semarang kagungan putra maneh Panembahan Kaniten, Panembahan Kaniten kagungan putra Panembahan Mijil, Panembahan Mijil kagungan putra Ki Gedhe Damar Jati utawa Kanjeng Sunan Tremboyo, kang makame sing ana ing dusun Ketoyan, Wonosegoro, Boyolali.
Sakwise adeging Kanjeng Sultan Agung pinangka jejer punguwasa ing Mataram tambah ngrembaka lan syiar agama Islam sansoyo tambah kondhang. Kanjeng Sultan Agung sawuse kundur saka Ma’kah, maringi tambah wilayah kekuasaane marang Kanjeng Sunan Tremboyo utawa Kanjeng Sunan Damar Jati kang sinebut perdikan Glagatan. Wilayah Glagatan iku wiyare gangsal jung utawa limang pendeleng mata, Kanjeng Sunan Damar Jati paring dhawuh marang puta mantune lan mratelakake menawa paringan wilayah limang jung iku rumangsa kakehan,ingkang dadi sultan ki rak sliramu, mosok limang jung kok wenehke aku kabeh. Aku ora usah okeh-okeh tak jupuk sak jung wae.Wusana Kanjeng Sunan Damar Jati ingkang kagungan paring dalem wilayah bumi sak jung sinebat perdikan Glagatan kanthi gelar Kanjeng Sunan Tremboyo.
Sakwise Kraton Kartasura geger ontran-ontran Trunajaya, Ngarsa Dalem Amangkurat Agung badhe seda, paring wasiat marang putra-putrane, yaiku Pangeran Natabrata, loro Pangeran Mangkubumi, lan telu Pangeran Puger. Isi wasiyat mratelakake menawa Kraton Kartasura dibagi, prastawa iki sinebut perjanjian Giyanti. Prajanjen banjur di tapak asmani lan ana ing istilah Islam sinebat paron Giyanti. Pangeran Mangkumi nampa Mentaok tinggalane Kanjeng Sultan Agung.
Pangeran Puger nampa Kartasura sak paosane, duwe kewajiban yasa kedhaton. Pangeran Puger wis rampung anggone yasa praja saka Kartasura di pindah ana ingSurakarta Hadiningrat. Pangeran Mangkubumi mindah Kedhaton Pleret Kota Gedhe ana ing Ngayogyakarta Hadiningrat. Sabanjure Kanjeng Pangeran Mangkubumi jumeneng nata kanthi gelar Sampeyan Dalem Kanjeng Sinuhun Sri Sultan Hamenku Buwana I, lan jumeneng nata nganti sepuh. Kanjeng Sultan kagungan garwa putra-putrine Kanjeng Sunan Damar Jati kang pembarep saka garwa kang nomer telu. Dene Pangeran Natabrata entuk putra enom sing nomer telu, Pangeran Puger ora kumanan. Wektu perjanjian Giyanti stempel Kanjeng Sultan Agung di astha deningAmangkurat Agung,  lajeng di astha Pangeran Puger. Sakbanjure Pangeran Natabrata mangandap kagungan turun enem, salah sawijine disebut Ki Prawirayuda.
Pangeran Mangkubumi kagungan putra-putri kang di dhaup dening putra wayah saka Kanjeng Sunan Damar Jati, kanthi asma Pangeran Ranakusuma. Kanjeng Pangeran melu gawe kedhaton Kasultanan Ngayogyakarta Hadiningrat, ingkang dipun sengkuyung dening Kanjeng Sunan Damar Jati kanthi gelar Kanjeng Sunan Tremboyo migunakaken pusaka tumbak Bayu Sekti.
Pangeran Puger kagungan putra, sakwise Kartasura pindah ning Surakarta Pakubuwana estu lengser, putrane Prembayun jumeneng nata Pakubuwana II. Lajeng sowan menyang Ngayogyakarta ning panggonane kangmase Sultan Hamengkubuwana I. Matur benjang menawi jumeneng nata garwa prameswari sinten? Pangeran Mangkubumi dhawuh yen garwa prameswari yaiku mbakyumu. Mboten saget mbakyu rak namung anak sunan,sanes anak ratu. Nek kangmas mboten kersa dhaup wayah dalem kula mboten badhe nyekseni kangmas jumeneng sultan. Pangeran Rana Kusuma karo ibune mireng ature adine ipe. Pangeran Rana Kusuma matur mongga kanjeng rama menawi badhe dhahar aturipun paman Puger mangga. Kula mboten badhe nyuwun stempel malah kepara kula nyuwun donga lan pangestu dherekaken ibu wangsul dhateng Glagatan, dherek eyang Kanjeng Sunan Damar Jati.Benjang tedhak turunipun paman lan tedhak turunipun kanjeng rama badhe madosi kula, nyuwun mandhape wahyu Senapati lan wahyu ratu dhateng tedhak turun kula. Merga Nuswantara iku langsung di adu domba karo Walanda, nguwasani adipati-adipati jaban rangkah tanah jawa nganti entek mula njur ana perjanjian Giyanti.
Sakwise piyayi telu siji Prawirayuda, loro Raden Mas Sapardam, telu Ranakusuma lan putrane Wijaya. Merga Ranakusuma dhaup karo putune Kyai Ageng Serang. Sakwise mudun crita kasunyatanRaden Mas Sapardam wayah buyut Pakubuwana I meguru marang Pangeran Ranakusuma. Terus Prawirayuda di pundhut mantu merga dewekne sinau golek ilmu kang sinebut Sir Wenda lan Sir Dipo. Sak surute Kanjeng Sunan Damar Jati sing dadi tokoh ning tengah tanah Jawa, yaiku Pangeran Rana Kusuma alias Kyai Kuthuk Wasesa,uga diarani Sawungrana I.Kanyatan Raden Mas Sapardan meguru marang Kyai Kuthuk Wasesa Sawungrana I kalebu anak Natabrata, mantu sultan sepuh, merga kepingin memerangi Walanda. Tokoh telu iki anatarane Raden Antawirya, Prawirayuda terus Raden Mas Sapardam iki minangka kunci wayah perang nglawan Walanda. Sakwise Wong telu meguru ilmu perang. Raden Mas Sapardan kaparingan Aji dipa lan aji sir winda kagungane Pangeran Ranakusuma.Klebu mantune Prawirayuda uga kaparingan aji dipa lan aji sir wenda kang padha sing diagem Raden Mas Sapardan. Aji Sir Wenda Cakrik perange kanggo titis nembak tan luput ing janji, yen iku di mantram umpamane nganggo pestol, ngungkuri karo musuhe bisa kena ketembak. Dadi yen musuhe saka kulon, nembake ngarahe ngetan nanging sing kena kulon yaiku keajaibane aji sir wenda iku. Telung tokoh iku yen miturut dhawuh aja di temokake dhisik, yen durung ana kesepakatan.
Sabanjure Prawirayuda, Sapardan, lan Nyi Ageng Serang uga rawuh banjur padha meguru marang Eyang Ranakusuma pinangka sangu badhe gecak perang nglawan Walanda. Ana sumpah sing di ucapake  Raden Mas Sapardam, Pangkubuwana enem, Prawirayuda lan Raden Mas Antawirya, isine sumpah kaya dene kang senebut tiji tibeh, yaiku werdine  kabeh iku iseh sedulur, mati siji mati kabeh, mukti siji mukti kabeh. Raden Mas Sapardan matur marang Paman Antawirya tak keparengake nganggo asma Pangeran Dipanagara.
Sineksen karo eyang guru lan arwahe eyang sepuh guru, banjur sumpah Adirata. Kanggo nyempurnakake wejanganku Aji dipa lan Aji sir wenda yen Mas Sahid lan ngarsa dalem mangga kula suwun menep wonten papan  sudhetan kali Serang mriki, pundi ingkang panjenengan kersakaken. Sakbanjure wonten ing mrika tuwuh kembang wit kemplaka, wonten mriku mawi badhe menepaken Aji sir wenda lan aji sir dipa napa saged angsayuda bingkas mungsuh Walanda ingkang saking Nuswantara.
Raden Mas Sapardam, Pangkubuwana enem lan Prawirayuda tapa adu geger ning ngisar wit kemplaka. Ning tapane ngluweng trus di tutup. Sakwuse patang puluh siji dina benang sing kanggo tengara mau loro lorone pedhot. Eyang Rana Kusuma dhawuh kabukak, piyayi kalih wis lemes banjur di angkat para santri. Sakwise di suwunke marang Allah di puji, dzikir lan donga kanyatan piagung kaleh kala wau iseh birawa.Banjur matur karo gurune Eyang Sapardam matur yen rumangsa weruh ponang jabang bayi ana ing pinggir segara, bayi mau di dhepi singa ning singa mau mung ana siunge loro. Bayi mau di pundhut Eyang Sapardam di gendhong numpak singa, singa ngolet mlampah terus mlumpat ning segara ilang.
Kacariyos Eyang Prawirayuda pirsa ponang jabang bayi ning kono ana turangga utawa jaran, sikil  tengen pada thakur-thakur. Eyang Prawirayuda mundhut bayi di gendhong nitih jaran, ana gapura edi mlebu ning gapura banjur kono ana trowongan pring apus nenggak gulune Eyang Prawirayuda dhawah banjur nglilir.
Banjur matur ana sebutan sirullah datollah kalifatollah afengalollah banjur piyagung kalih matur kaleh guru, Eyang guru mekaten saklebetipun kula marsubudi saksampunipun kula nampi dhawuh wejangan aji  sir wenda lan aji sir dipa. Ngarsa dalem lan anak mas mantu sedaya bakal nampi kanugrahan kabegjan kamulyan saka Pangeran nanging yen mas mantu lan ngarsa dalem ora bakal ngawuningani merdikaning nusa lan bangsa, sing bakal nemu anak turunmu. Terus angsal yuda seka Walandan bisa bubar kapracondang saka bumi Nuswantara. Matur marang eyang guru, tunggu sawetara bakale ana tamu saka Ngayogyakarta kang dadi paseksen. Raden Mas Antawirya kepareng rawuh nyekseni lan saklebune padha sarasehan banjur ngucap sumpah adirata. Sapardam dhawuh Paman Antawirya ngereko gendera perang aja nganggo Antawirya nanging nganggo asma Dipanagara jalaran aku wis entuk aji dipa lan aji sir winda saka Kyai Kuthukwasesa. Tilasku tapak suci marsubudi nyuwun marang Gusthi besuk yen ramening jaman katelah Pundhuk Gagatan kang minangka papan panggonane makam Sunan Damar Jati.

Tidak ada komentar:

Posting Komentar